Amasya’mızın il oluşu;
Osmanlının Yükseliş döneminde önemli bir yere sahip olan Amasya’mız Sancak Beyliği iken Osmanlının gerilemesiyle birlikte bu parlak dönemini kaybederek Sivas Vilayetine bağlı bir Liva (Kazadan büyük,Vilayetten Küçük Sancak)) (mutasarrıflık) konumuna gelmişti. Cumhuriyet in ilanı sonrasında Livaların kaldırılması ve 20 Nisan 1924 tarih ve 491 sayılı Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun 89. maddesi gereğince Türkiye 68 vilayete ayrılarak bu kanuna göre Amasya’mız il olmuştur.Osmanlı döneminde Sivas eyaletine bağlı Amasya Sancağının kazası olan önemli bir kültür merkezi olarak bilinen MERZİFON İlçemiz, yine 1891 yılına kadar Gümüş'e bağlı ve HACIKÖYÜ adıyla anılan bir bucak iken, 1890 yılında belediye 1892 yılında ilçe merkezi olan GÜMÜŞHACIKÖY adını alarak Amasya’mızın ilçeleri olmuşlardır. 1905 tarihli Devlet Salnamesine göre Amasya Sancağı’na bağlı olan Köprü, Ladik ve Havza ilçeleri ise Samsun'a, Mecitözü ve Osmancık da Çorum'a bağlanmıştır.Daha sonra TAŞOVA İlçemiz Tokat'ın Erbaa ilçesine bağlı bir köy iken, 1944'te Tokat'ın bir ilçesi olmuş, 1953 senesinde de Tokat İlinden ayrılarak, Amasya'yamıza bağlı bir ilçe haline getirilmiştir. Eskiden Alevi adıyle anılan bir köy olan SULUOVA İlçemiz ise 1902 yılında Suluca adıyla nahiye yapıldıktan sonra nüfusu hızlı bir artış gösterdiğinden ve 1954 yılında Şeker Fabrikası'nın da yapılmasından sonra 1957 yılında SULUOVA ismiyle ilçe olarak Amasya’mıza bağlanmıştır. Gümüşhacıköy ilçemize bağlı HAMAMÖZÜ Beldemiz ise 1991 yılında İlçe olup, Amasya’mıza bağlanmıştır.
20 Nisan 1924 tarih ve 491 sayılı Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’na istinaden İl olan Amasya’mıza Cumhuriyetin ilk Amasya valisi olarak 1879 yılında Amasya’mızda doğan Mülkiye’den mezun olup, öğretmenlik ve idarecilik yaptıktan sonra sırasıyla Erbaa Kaymakamlığı, Vilayet Daimi Encümeni Üyeliği, ve Osmanlı Meclisi Mebusan’nın 3. Döneminde Sivas Vilayeti Amasya Sancağı mebusu seçilen İsmail Hakkı bir yıl süre ile yeni valinin atama işlemine kadar Amasya’mızın valisi olmuştur. 1926’da yapılan seçimlerde ise 3. Dönem Amasya’mızın Mebusu olarak TBMM’ sine girmiştir. Daha sonra TBMM’sinin 4. 5. ve 6. dönemlerinde CHF’dan Amasya Milletvekili olarak mecliste halkımızı temsil etmiştir. Soyad kanununda MUMCU soyadını almış olup, Kırmızı şeritli İstiklal Madalyası’na sahip olan İsmail Hakkı MUMCU 13 Mayıs 1945’te Amasya’mızda ebediyete intikal etmiştir...Allah rahmet eylesin,
20 Nisan 1924 tarih ve 491 sayılı Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’na istinaden İl olan Amasya’mıza Cumhuriyetin ilk Amasya valisi olarak 1879 yılında Amasya’mızda doğan Mülkiye’den mezun olup, öğretmenlik ve idarecilik yaptıktan sonra sırasıyla Erbaa Kaymakamlığı, Vilayet Daimi Encümeni Üyeliği, ve Osmanlı Meclisi Mebusan’nın 3. Döneminde Sivas Vilayeti Amasya Sancağı mebusu seçilen İsmail Hakkı bir yıl süre ile yeni valinin atama işlemine kadar Amasya’mızın valisi olmuştur. 1926’da yapılan seçimlerde ise 3. Dönem Amasya’mızın Mebusu olarak TBMM’ sine girmiştir. Daha sonra TBMM’sinin 4. 5. ve 6. dönemlerinde CHF’dan Amasya Milletvekili olarak mecliste halkımızı temsil etmiştir. Soyad kanununda MUMCU soyadını almış olup, Kırmızı şeritli İstiklal Madalyası’na sahip olan İsmail Hakkı MUMCU 13 Mayıs 1945’te Amasya’mızda ebediyete intikal etmiştir...Allah rahmet eylesin,
