GENEL MESAJ

13 Aralık 2023 Çarşamba

ELLERİ KINALI ÇOCUKLARIMIZ


 İçimizden hep geçer çocukluğumuzdaki gibi hep önemli veya istediğimiz bir zamanda kına yakmak.  Kınayı yakınca yatağa sürülmesin, leke olmasın diye hemen ellerimize çorap geçirilir. Bir inanış vardır.  Köpekler çokmadan yatağa yatıp uyuyalım denirdi. İnanış bu ya iyi tutsun diye yatırırlardı kına yaktıkları çocukları büyüklerimiz. Mis gibide kokar bayılırım kokusuna rengine çocukluk yaşlarda biri gitmeden daha elimize tekrar yakardık. Keşke hep çocuk kalsaydık. Bayram arefesi akşamı 
yakardık kınayı ellerimize. Kız erkek yaşlı genç bir de bakardık kimin kınası daha kırmızı ne günlerdi o günler sevinirdik. Düğünde bayramda, gençler askere giderken aklımıza estiğinde yakarlardı kınayı.  

EBEM DEDEM TAKVİMİ ESKİ AYLAR

  Eski aylar denilince akla Rumi takvim gelir. Eski takvim ebelerimizin dedelerimizin dilinden düşürmediği, bizlere okuldaki öğretilen takvime pek benzemezdi. Eski takvimin isimleri ve mevsimleri, bir başkadır. Ay birinde başlamaz, 14 ünde başlar. 13 ünde biter. Gerçek mevsimler bu tarihte yaşanır. Havalar soğuklar sıcaklıklar, bu mevsimlerle ve aylarla örtüşür. birebir aynı yaşanır, Kış geldi dersin yeni takvime göre beklersin kış gelmez o ayın 14 ünü beklerdi. Bizim çocukluğumuzda bu aylar ve tarihler geçerliydi. Büyüklerimiz mevsimleri bu tarihlere göre beklerdi. Ayları yılları bu şekilde yorumlardı. 
     Ağustos' dan sonra ıstavrut (yani ısla kurut/ Harmandan çıkan ürünlerin yıkanması kurutulması)  Avara ( yani işler bitmiş), Koç (koçların ve tekelerin sürüye davara katılması)  şeklinde büyüklerimiz söylerdi. Zamanı ve tarihleri ninelelrimiz dedelerimiz böyle takip ederdi. Birde belirili günler vardır.  Ablul beşi aşırı soğuk olur milleti canından bezdirirdi. Kork Ablul beşinden öküzü ayırır eşinden derlerdi. Mart ayında sayılı soğuklar vardır. Kasım Günleri kış günleri 8 Kasımda başlar, 5 mayısta biter. Hızır günleri Yaz günleri 6 Mayısta başlar 7 Kasımda biter. Ayrıntılı bir çalışma yapıp siz okuyucuların seyrine vermek lazım.