Su değirmenleri bir tarihin ekonomisine yön veren endüstrisi idi. Makineleşme un değirmenleriyle başladı. Daha önce el değirmenleri sayesinde aşlık bulgur çekilir, un öğütülürdü. Suyu değirmen sayesinde enerjiye dönüştürülmesi sayesinde insanlığa büyük hizmetler etti. Büyük bir mühendislik eseri bu değirmenleri ile o dönemin insanları teknolojiden faydalandılar. Bu değirmenlerimiz, etrafına zararlı madde akıtmayan, havaya kötü gazlar vermeyen, kirli atıklar vermeyen çevre dostu teknolojik icatlardı. Su harkları ile değirmenlere getirilen akarsular sac borularla yüksekten dökülüp, değirmenin altındaki çarklara çarpmasıyla işte o büyük buluş gerçekleşmiş oluyordu. Değirmene gelen buğday çuvallarını kucaklayıp değirmen taşının üst bölgesindeki üçgen huni gibi tahtadan sandığa boşaltılır. Degirmende un mu yapılacak, aşlık, bulgur mu çekilecek, değirmen taşının ayarları yapılır, üst üste iki tekerlek şeklindeki değirmen taşı döndürülmeye başlanırdı. Yükseklerden oluklara hızla gelen su değirmenin altındaki çarklara çarpar, değirmenin üst bölgesindeki koca değirmen taşını dönderirdi. Çalışmaya başlardı su değirmeni. Yavaş döndüğü için unu yakmazdı o un değirmenleri. Sürtünmeden dolayı ısınmazdı unlar. Değirmen taşının üst bölgesindeki ağzı gittikçe daralan sandığın altından dökülen buğdaylar taşların ortasına dökülürdü. Taşların arasından özlü, parıl parıl parlayan taze unlar tahta olukla un sandığına dökülürdü. değirmenci eliyle unun kalitesini, inceliği arada kontrol ederdi. Ekmeğin serüveni tarlada başlar, Güz mevsiminde tarlaya ekilen tohumla başlar, gelecek sene bahara yeşillenen buğday tarlaları, sarı başakların olgunlaşmasıyla, yaza ekin biçmeyle devam ederdi. Harmanda düvenle buğdayı samanından ayırmayla devam eder, buğdayı ırmak gıyısında, çeşme ayaklarında yıkayıp, çullarda kurutup, çuvallara doldurulan buğdayları eşeklere yükleyip değirmenin yolu tutulurdu. Değirmene varıldığında sıra sıra çuvalları görüp bana ne zaman sıra gelecek diye endişelenmeyin. Değirmenci dayının sohbeti ile zamanın nasıl geçtiğini anlayamazsınız. Tabi birde un yoğurup, küllenmiş ateşe değirmen çöreği, küllü gömbe atıp, size ikram ederse tadına doyum olmaz.
