AMASYA VE İLÇELERİ KÜLTÜR TURİZM

MUSTAFA BEY HAMAMI 

MERZİFON SOFULAR CAMİİ

Amasya İli Merzifon İlçesindeki Sofular Cami,tek kubbeli,son cemaat yeriyle birlikte düzgün bir dikdörtgen oluşturmaktadır.Üç kademe halinde yükselen beden duvarları kirpi saçakla sonuçlanmaktadır.Sütunlar üzerindeki başlıklar alt kısımlarında ağaç gergilerle birbirine bağlanmıştır.Kapı üzerindeki yay kemer iki taştan işlenmiştir.

MERZİFON-ÜÇLER TÜRBESİ

Amasya İli Merzifon İlçesindeki Üçler Türbesi, üç sanduka bulunduğundan bu ismi almıştır. Türbe Kültür Envanterinde Sofular Türbesi olarak da geçmektedir. Türbede II. Beyazıt Döneminde Beylerbeyilik yapan Abdullah Paşa ve yakınları istirahat etmektedir.Türbe sekizgen köşeli düzgün moloz taşlardan inşa edilmiştir.Türbe kurşun kubbe ile örtülüdür.

***GÜMÜŞHACIKÖY-MANASTIR

Amasya İli Gümüşhacıköy İlçesinde bulunan Manastır,bir kilise ve bugün işlevi anlaşılamayan yapı kalıntısından meydana gelmektedir.Dikdörtgen biçimindeki giriş kapısının üzerinde yine dikdörtgen biçiminde bir pencere bulunmaktadır.Güney duvarda eş aralıklarla yerleştirilmiş dört pencere yer almaktadır.Yapının örtü sistemi ile destek sistemi tümüyle harap olmuştur.

***MERZİFON ÇELEBİ SULTAN CAMİİ

 Amasya İli Merzifon İlçesindeki Çelebi Sultan Mehmet Cami,dikdörtgen planlı olan caminin üst örtüsünü iç mekanda iki sıra halinde konulmuş ahşap direkler taşımaktadır.Caminin biri kuzeyde diğeri doğu ve batıda olmak üzere üç kapısı bulunmaktadır.Ana kapının üzerinde tek satırlık girift sülüs yapım yazıtı bulunmaktadır.Mihrabın bütün etrafını biri dar diğeri geniş iki yazıt Ayet-el Kürsi çevirmektedir

***MERZİFON PİRİ BABA CAMİİ

Amasya İli Merzifon İlçesindeki Piri Baba Cami,kuzey-doğu köşesinde ahşap ve güdük bir minare yer almaktadır.Kuzeyden basit bir kapı ile ana mekana girilir. İçeride,kuzeyde ahşap bir merdivenle çıkılan ve ahşap korkuluklu kadınlar mahfili vardır.Tavan ve taban döşemeleri ahşaptır.

TAŞOVA-BARAKLI KÖYÜ- BARAKLI CAMİİ

 Amasya İli Taşova İlçesindeki Baraklı Cami,dikdörtgen planlı,ahşap çatkı arası kerpiç dolgulu olarak hımış tekniğinde inşa edilmiştir.Üst örtü ahşap kırma çatılı,alaturka kiremitle kaplıdır.Tek minareli,tek şerefeli yapı ahşap direkli son cemaat mahallinden oluşmaktadır.İçerisinde bitkisel motiflerden oluşan duvar resimleri yer almaktadır.Ahşap bezemeli camilerdendir.

***AMASYA MERZİFON DÖNERTAŞ CAMİİ

Amasya İli Merzifon İlçesinde bulunan Dönertaş Cami,16 yy.da yapılmıştır.Tek kubbeli,kare planlı olarak yapılmış olan caminin ana duvarları düzgün kesme taşla inşa edilmiştir.Son cemaat yeri dört sütunla üç bölüme ayrılmış olup üzerileri üç küçük kubbeyle örtülüdür.Sütunlar sivri kemerlerle birbirine bağlanmıştır.Giriş son cemaat yerinin orta bölümünden açılan basık kemerli ve ahşap çift kanatlı bir kapıyla sağlanmaktadır.

***AMASYA MERZİFON - BUĞDAĞLI CAMİİ

 Amasya İli Merzifon İlçesindeki Buğdaylı Cami,çift kanatlı kapı ile girilmektedir.Dikdörtgen ibadet yeri ahşap direklerle taşınan mahfil yerleştirilmiştir.Tavan araları çıtalı ahşap kaplamalıdır.2007 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğünce restore edilmiştir.

***

AMASYA GÜMÜŞHACIKÖY YÖRGÜÇ RÜSTEM PAŞA CAMİİ.

Amasya İli Gümüşhacıköy İlçesinde bulunan Yörgüç Rüştem Paşa Cami,yapıya ismini veren Rüstem Paşa tarafından 1429 yılında inşa ettirilmiştir. 1945’te onarılmıştır fakat 1996 yılında yaşanan depremden hasar görmüştür. Daha sonra restore edilerek hizmete girmiştir.Kuzey-güney yönünde dikdörtgen planlı,güneyde sonradan eklenmiş sundurma çatılı 16.yy yapıılmış cemaat yeri ve harim kısmından oluşmaktadır.

GÜMÜŞHACIKÖY MÜFTÜ CAMİİ

Amasya İli Gümüşhacıköy İlçesindeki Müftü Cami,ahşap mescit tipinde olan yapı,kuzey güney yönünde dikdörtgen planlı,kuzeyinde çift kanatlı ahşap bir kapı ile girilir kapalı son cemaat yeri ve buranın ortasında bulunan ahşap bir kapı ile harim kısmına girilmektedir.Güney duvarda yarım yuvarlak mihrap nişi,sağ kenarda ahşap minber ve sol köşede yine ahşap vaaz kürsüsü bulunmaktadır.Yapının kuzey batı köşesinde tek şerefeli ahşap minaresi bulunmakta,minaresi külahı saç levha külahlıdır. Mihrabın önünde şadırvanı bulunur. 

***SULUOVA GANİ BABA TÜRBESİ.

Amasya İli Suluova İlçesi Saygılı Köyü sınırlarında bulunan Gani Baba Türbesi,asıl ismi Abdülgani El-Halveti olarak geçmektedir.Gani Baba,İslamiyeti yaymak için Horasan'dan bölgeye gelmiş ve burada Rumlarla savaşırken şehit düşmüştür.

AMASYA MERKEZE BAĞLI İLYASKÖY - İLYAS BABA TÜRBESİ

Amasya İl Merkezine bağlı İlyas Köy de bulunan İlyas Baba Türbesi,dikdörtgen planlı üzeri semerdam şekilli bir çatı ile örtülüdür.Halk arasında Sarılık Evliyası yada Hızır İlyas Türbesi diye de bilinmektedir.

GÜMÜŞHACIKÖY DARPHANE CAMİİ

Amasya İli Gümüşhacıköy İlçesinde bulunan Darphane Camii, Gümüş mahallesindedir Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu darphanelerini burada kurmuştur.Bunda gümüş madeni çıkarılmasının da etkisi vardır. Darphane binası sonraki yıllarda cami olarak kullanılmıştır



MERZİFON ALACA MİNARE MESCİDİ

Amasya İli Merzifon İlçesindeki Alaca Minare Mescidi,1501 yılında yapılmıştır. Moloz taştan ve dikdörtgen planlıdır. Kuzeydeki son cemaat yeri tek sütunlu olup,yan duvarlar üzerine iki sivri kemerli ve iki kubbe ile örtülüdür. Son cemaat yerinin batı köşesinde, tek şerefeli minaresi bulunmaktadır.Giriş kapısı üzerindeki kitabesinin yazıları silinmiştir

GÜMÜŞHACIKÖY DARPHANE CAMİİ

Amasya İli Gümüşhacıköy İlçesinde bulunan Darphane Camii, Gümüş mahallesindedir Selçuklu Devleti ve Osmanlı İmparatorluğu darphanelerini burada kurmuştur.Bunda gümüş madeni çıkarılmasının da etkisi vardır. Darphane binası sonraki yıllarda cami olarak kullanılmıştır.

AMASYA - YAKUTİYE TEKKESİ

Amasya İl Merkezinde bulunan Yakutiye Tekkesi,Osmanlı Sultanı Çelebi Sultan Mehmed döneminde, 1411 yılında Yakut Paşa tarafından yaptırılmış bir Halvetî Tekkesidir.Günümüzde oldukça harap bir durumda olan tekke, moloz taş ve düzgün kesme taş malzeme ile inşa edilmiştir.Yapının bir zamanlar mescit, şeyh odası,misafirhane ve imaretten oluştuğu bilinmektedir.

SULUOVA -TEKİR DEDE TÜRBESİ.

Amasya İli Suluova İlçesine giden ana yolda bulunan Tekir Dede Türbesi,Tekir Dede Mezarlığı içerisinde bulunur.Mezar odasına giriş kapısı batı yandadır. Biriket malzemeyle inşa edilmiş olan bu odanın üzeri kırma çatılı olarak düzenlenmiştir.Doğu-batı doğrultusunda,gövde kısmı yekpare taş malzemeyle içerisi oyularak düzenlenmiş ayrıca baş ve ayak taşlarına yer verilmiştir.Ayak ve baş taşı aşağıdan yukarı doğru hafifçe daralan bir formdadır.Baş taşı sarıklıdır.

MEHMET PAŞA MEZARI

Amasya İl Merkezindeki Mehmet Paşa Cami'nin haziresi içerisinde yer alan Mehmet Paşa'nın Mezarı,Fatih Sultan Mehmet dönemi ümerasından olan Mehmet Paşa'ya aittir.Mehmet Paşa, 1495 yılında vefat etmiştir.Mezarı,yaptırdığı caminin haziresinde,Habib-i Karamani'nin mezarı yanında ve aynı zamanda babası Hızır Paşa'nın türbesinin önünde yer alır. Mezar taşı kavuklu olarak düzenlenmiş olup,on iki satırlık bir kitabe işlenmiştir.Ancak mezarın ayak taşı bulunmamaktadır.

AMASYA- BULDUKLU KÖYÜ - ERENLER EVLİYASI 

Amasya Merkez İlçeye bağlı Bulduklu Köyünde bulunan Erenler Evliyası,moloz taş ve harç ile oluşturulmuş dikdörtgen formlu bir mezar bulunur.Mezarın doğuya bakan baş kısmı yüzeyden 110 cm,batı kısmı ise 60 cm yüksekliktedir.Etrafında çok sayıda asırlık ardıç ağaçları yer alır.Mezar civarında Demir Çağı ve Roma Dönemine ait pişmiş topraktan seramik ve pithos parçacıkları görülmüştür.

HIZIRPAŞA TÜRBESİ

Amasya İl Merkezindeki Mehmet Paşa Caminin doğu cephesine bitişik nizamda bulunan Hızır Paşa Türbesi,inşa kitabesi bulunmamaktadır.Türbe camekan ve güney cephede açılmış dikdörtgen formlu bir pencereden aydınlanmaktadır.Kare planlı olan türbenin üst örtüsü kubbedir.Türbe içerisinde sadece bir sanduka bulunur.Bu sanduka Hızır Paşa'nın sandukasıdır. Sanduka üzerinde herhangi bir süsleme ve kitabeye yer verilmemiştir.Sandukanın alt kısmı bir kaide şeklinde düzenlenmiş ve bu kaidenin üzerinde ise baş kısmından ayak kısmına doğru daralan sanduka konulmuştur.

AMASYA YUSUF SİNANETTİN CAMİİ

Amasya İl Merkezindeki Yusuf Sinaneddin Efendi Türbesi,halk arasında Yorganlı Evliya olarak da bilinir.Hakkında çok ayrıntılı bilgiler olmamakla birlikte,hakkında yapılan bir çalışmada,kendisinin ''Mekke Vaizi'' olarak tanındığı ve kendisine ''Şeyhü-l Harem'' denildiği,1592 yılında vefat ettiği belirtilmektedir.Türbe kare planlı ve üzeri kubbe örtülüdür.Uzun yıllar harap halde iken, 2014 yılında Amasya Belediyesi tarafından bir şekilde onarılmıştır

AMASYA ŞEYH ABDURRAHMAN ÇELEBİ TÜRBESİ

Amasya İl Merkezindeki Şeyh Abdurrahman Çelebi Türbesi,Abdurrahman Çelebi olarak bilinen,kendi dönemin tanınmış sufilerindendir.Yakub Paşa Mescit ve Tekkesi olarak bilinen ve halk arasında Çilehane olarak anılan eserin kuzey batı köşesinde,üzeri kubbeli bir mekan içerisinde yer alır.Türbeye basık bir kemerli bir kapıdan girilir.Şeyh Abdurrahman Çelebi,dedesi Pir İlyas'ın halifelerinden olan Şeyh Zekeriya Halveti'den tasavvuf yolunu öğrendiği ve onun ölümünden sonra boşalan posta kendisinin oturduğu belirtilir.

AMASYA - AÇIK HAVA MÜZESİ

KARA MUSTAFA PAŞA

Amasya İli Merzifon İlçesi Marınca köyünde doğan Kara Mustafa Paşa, Büyük bir Türk askeri ve devlet adamıdır. Osmanlı sadrazamlarının en büyüklerinden biri, İkinci Viyana Kuşatmasının kahramanıdır.
Kara Mustafa Paşa, IV. Murat’ın Bağdat’ı ikinci fethinde 1638’da şehit olan süvari subaylardan Oruç Bey’in oğludur. Medreseden yetişmiş nadir sadrazamlardandır. Mustafa Paşa’nın ideali devleti Kanuni devrinden daha azametli, daha kuvvetli bir duruma yükseltmekti.
Rusya Büyükelçisinin Mustafa Paşa tarafından tokatlanması üzerine çıkan Türk-Rus savaşında Paşa da padişahla birlikte Rusya seferine katıldı. Bu savaş sonunda Ukrayna, Osmanlıya ilhak edildi. Bundan sonra Fransa’ya karşı cephe alan, XIV. Louis’e baş eğdirttikten sonra da Almanya seferine hazırlanan Mustafa Paşa, İkinci Viyana Seferi’ne başkomutanlık etti.

AMASYA HAMAMI- YILDIZ HAMAMI

.

TACETTİN ALTUNBAŞ KÜMBETİ 

Amasya'nın İl Merkezi Dere Mahallesinde bulunan Taceddin Altunbaş Kümbeti,özgün mimarisinden çok şey kaybetmiş bir halde olup kuzeye bakan cephesi kısmen ayaktadır.İnşa kitabesi ve özgün sandukası bulunmamaktadır.13.yüzyıl içerisinde yapılan Cumudar Kümbetiyle büyük benzerliklere sahiptir.Abdi-zade Hüseyin Hüsameddin'e göre,Taceddin Altunbaş'ın son Selçuklu Sultanı II.Gıyaseddin Mesud'un oğlu olduğu ve Gazi Çelebi olarak da anıldığı ifade edilir.Sivas Hakimi Sultan Rükneddin Kılıçarslan'ın Taceddin Altunbaş'ın oğlu olduğu ve Şadgeldi Padişah tarafından himaye edildiği bilinir.Taceddin Altunbaş'ın 1355 tarihinde vefat ettiği bilinir.


AMASYA KUBA EVLİYASI

Amasya İli Fethiye Mahallesinde bulunan Kuba Evliyası,Abdi-zade Hüseyin Hüsameddin'e göre,burada Kubalı Çelebi-zade eş-Şeyh Hüsameddin Hüseyin el-Halveti metfun olduğu,bu zatın Kuba Mahallesinde 1453 yılında bir cami,medrese,çeşme ve kendisi için bir türbe yaptırıp vakıflarını tanzim ettirmiş olduğu ifade edilir.Eş-Şeyh Hüsameddin Hüseyin el-Halveti,Çilehane içerisinde metfun bulunan Şeyh Abdurrahman Çelebi'nin babasıdır

AMASYA KADEM BABA TÜRBESİ.

Amasya'da İltekin Bağları olarak bilinen mevkide bulunan Kadem Paşa Türbesi,bu harabelerin mahiyeti konusu net olmamakla birlikte Danişmendliler döneminden kalma bir yerleşim alanı ve mezarlık olduğu düşünülmektedir.Herhangi bir kitabe yoktur.Hüseyin Hüsameddin'e göre,Danişmendli vezirlerinden Nasıruddevle İltekin el-Artuki ve oğluna ait olduğu söylenen türbenin,dört taş direk üzerine taştan silindirik bir kubbeyle örtülü olduğu ifade edilir.Türbe,kareye yakın dikdörtgen planlı,beden duvarları kaba yonu taş ve tuğla malzeme ile giriş cephesi kemeri ise yassı tuğla malzeme ile inşa edilmiştir.

AMASYA HALKALI EVLİYA TÜRBESİ.

Amasya İl Merkezindeki Şehirüstü Mahallesi Halkalı Sokakta bulunan Halkalı Evliya Türbesi,dört paye üzerine kubbe ile örtülerek baldaken tarzda inşa edilmiştir.Sanduka üzerindeki ve türbenin güney duvarındaki kitabeden anlaşıldığı üzere burası,Şadgeldi Paşa soyundan olan Reisü-l Asker Burak Bey'in kızı Şahruze Hatunun türbesidir.2014 yılı içerisinde türbede yapılan onarım sırasında,sandukanın yanında yer alan ve üzerinde birer madeni halkanın bulunduğu kesme taş kapaklardan birisinin yerinden kaldırılmasıyla türbenin cenazelik bölümü açığa çıkarılmıştır.Ancak bu cenazelik içerisinde var olduğu belirtilen mumyaya rastlanılmamıştır.

AMASYA ERGONAŞ BABA TÜRBESİ.

Amasya İl Merkezine bağlı Yassıçal köyünde bulunan Ergonaş Baba Türbesi,sade ve basit bir konutun bünyesinde özel bir oda içerisinde bulunmaktayken sonradan konut yıkılmış ve yerine tek kubbeli,betonarme bir türbe binası inşa edilmiştir.Ergonaş Baba'nın çocuklarından Seyyid Mehmet,Ordu'nun Ünye ilçesi Alan köyünde,diğer bir oğlu Amasya Merkez Uygur köyünde,bir oğlu ve bir kızı da Efte köyünde metfun bulunmaktadır.




AMASYA HİCABİ ABDULBAKİ EFENDİ TÜRBESİ.

Amasya İl Merkezine bağlı Ziyaret Beldesinde bulunan Hicabi Abdülbaki Efendi Türbesi,Dede Cengi olarak bilinen alimin torunu olan Hicabi Abdülbaki Efendi,Amasya'da Ürgüplü Hacı Ahmed Efendi'den eğitim almış ve sonrasında Nakşibendi şeyhlerinden Şeyh Mustafa Efendi'ye bağlanarak manevi feyzini bu zattan tamamlar.Hicabi Abdülbaki Efendi'nin türbesi,kare mekanlı ve üzeri kubbeli olarak inşa edilmiştir.Türbe içerisinde beş sanduka yer alır.Türbe girişindeki ilk sanduka Hicabi Abdülbaki Efendi'ye aittir.İkinci sanduka torunu İsmail İzzeddin Efendi'ye,üçüncü sanduka Ali oğlu Ahmed Efendi'ye,dördüncü sanduka Hicabi Abdülbaki Efendi'nin oğlu Müderris Hafız Mehmed Efendi'ye son sanduka ise Molla'nın Safiye Hatun olarak bilinen kadına aittir


AMASYA KEMAL PAŞA TÜRBESİ.

Amasya İl Merkezi Sofular Mahallesinde,Çilehane'nin batı cephesinde yer alan Kemal Paşa Türbesi,kare planlı ve iki katlı olarak düzenlenmiş olan türbenin alt katı cenazeliktir. Amasyalı tarihçi Mustafa Vazıh Efendi,bu türbenin Şeyhülislam Kemal Paşazade Ahmed Şemseddin Efendinin babası Süleyman Çelebi ile dedesi Kemal Paşa adlı zatlara ait olduğunu belirtmektedir.Günümüzde türbe içerisinde herhangi bir sanduka bulunmamaktadır.Türbenin üzeri sekizgen bir kasnağa oturan kubbe ile örtülüdür.Kemerlerin arasına,ikişer pencere yerleştirilerek türbe içerisinin aydınlanması sağlanmıştır

SULUOVA ŞEYH SEYYİD NECMECETTİN 

Amasya İli Suluova İlçesi Yolpınar Köyünde bulunan Şeyh Seyyid Necmettin Türbesi, kare planlı,iki katlı olan türbenin üstü kubbe,kriptası tonozla örtülüdür.İnşa malzemesi olarak tuğla ve moloz taştan yapılmıştır.Türbenin kapısı doğudadır. Kubbeye köşelerdeki üçgenlerle geçilir. Üçgenler arasında yan duvarlarda içten dört adet sağır pencere vardır. Batı duvarındaki dikdörtgen bir pencere türbeyi aydınlatır.Kündakari tekniğiyle yapılmıştır.Üzerleri sülüs yazılar ve rumi motiflerle süslenmiştir.Kriptasına doğudan girilir. Tonoz örtülüdür. Batıdaki mazgal bir pencere ile aydınlanır.

AMASYA HALKALI EVLİYA TÜRBESİ

Amasya İl Merkezindeki Şehirüstü Mahallesi Halkalı Sokakta bulunan Halkalı Evliya Türbesi,dört paye üzerine kubbe ile örtülerek baldaken tarzda inşa edilmiştir.Sanduka üzerindeki ve türbenin güney duvarındaki kitabeden anlaşıldığı üzere burası,Şadgeldi Paşa soyundan olan Reisü-l Asker Burak Bey'in kızı Şahruze Hatunun türbesidir.2014 yılı içerisinde türbede yapılan onarım sırasında,sandukanın yanında yer alan ve üzerinde birer madeni halkanın bulunduğu kesme taş kapaklardan birisinin yerinden kaldırılmasıyla türbenin cenazelik bölümü açığa çıkarılmıştır.Ancak bu cenazelik içerisinde var olduğu belirtilen mumyaya rastlanılmamıştır.

AMASYA YORGANLI EVLİYA

Amasya İl Merkezindeki Yusuf Sinaneddin Efendi Türbesi,halk arasında Yorganlı Evliya olarak da bilinir.Hakkında çok ayrıntılı bilgiler olmamakla birlikte,hakkında yapılan bir çalışmada,kendisinin ''Mekke Vaizi'' olarak tanındığı ve kendisine ''Şeyhü-l Harem'' denildiği,1592 yılında vefat ettiği belirtilmektedir.Türbe kare planlı ve üzeri kubbe örtülüdür.Uzun yıllar harap halde iken, 2014 yılında Amasya Belediyesi tarafından bir şekilde onarılmıştır.

AMASYA - ZİNCİRLİ EVLİYA

Amasya İl Merkezi Dere Mahallesinde bulunun Zincirli Evliya,mahalle halkı arasında zincirli baba veya zincirli dede olarak anılmaktadır.Çevrili alan içerisinde,kayalık alanın dibinde zincirli evliyanın sandukası yer alır.Küçük bir betonarme mescit bulunmaktadır.Çocuğu olmayan kadınların zincirli evliyayı ziyarete geldikleri,ayrıca mescit kapısının yanındaki çukura,başı ağrıyanların veya stresi olanların buraya başlarını sokarak ağrı ve streslerinden kurtuldukları ifade edilir.Abdi-zade Hüseyin Hüsameddin,Dere Mahallesi ve Temenna Mahallesinin yaslandığı alanın Zincirli Kaya olarak bilindiğini ifade eder.

AMASYA AKBİLEK TÜRBESİ

Amasya İl Merkezi Akbilek Mahallesinde bulunan Akbilek Türbesi,baş ve ayak taşından oluşan bir mezar yapıda iken Belediye tarafından 2000'li yıllarda üzerine kare planlı,kırma çatılı ve çatı üzeri fenerli ahşap bir yapı inşa edilmiştir.Abdi-zade Hüseyin Hüsameddin burada,Halveti tarikatından,Akbilek bilinen ve meşhur müfessirlerden olan Molla Bahşi Halife'nin burada meftun bulunduğunu belirterek,burasının alimlerin ziyaretgahı olduğunu ifade eder.1524 yılında vefat eden Akbilek Bahşi Halife'nin Kazancı Mahallesinde bir mescit inşa ettirdiği ifade edilir.

AMASYA TORUMTAY TÜRBESİ

Amasya İl Merkezindeki Torumtay Türbesi,Anadolu Selçukluları döneminde Amasya Emiri olan Seyfullah Torumtay'ın türbesidir.Türbe iki katlı,dikdörtgen planlı ve dış cephesinin tamamı düzgün kesme taşlarla inşa edilmiştir.Türbenin dış cephesinin tamamında,farklı yerlerde taşcı ustalara ait monogramlar görülür.Amasya yapıları içerisinde usta monogramlarına yer verilen tek eser Torumtay Türbesidir.Eski Amasya Müftüsü Mustafa Vazıh Efendi,Seyfeddin Torumtay'ın Venk Kilisesini yıktırıp taşlarıyla büyük bir cami(Gök Medrese) yaptırdığını ve caminin ön kısmına da kendisi için Kabe'ye benzer bir türbe inşa ettirdiğini bildirmektedir.Torumtay türbesinde Sivas Hakimi Kılıç Arslan'ın meftun bulunması nedeniyle bu türbeye Kılıç Arslan Türbesi de denilmektedir.

AMASYA ŞEYH ABDURRAHMAN ÇELEBİ TÜRBESİ

Amasya İl Merkezindeki Şeyh Abdurrahman Çelebi Türbesi,Abdurrahman Çelebi olarak bilinen,kendi dönemin tanınmış sufilerindendir.Yakub Paşa Mescit ve Tekkesi olarak bilinen ve halk arasında Çilehane olarak anılan eserin kuzey batı köşesinde,üzeri kubbeli bir mekan içerisinde yer alır.Türbeye basık bir kemerli bir kapıdan girilir.Şeyh Abdurrahman Çelebi,dedesi Pir İlyas'ın halifelerinden olan Şeyh Zekeriya Halveti'den tasavvuf yolunu öğrendiği ve onun ölümünden sonra boşalan posta kendisinin oturduğu belirtilir.

AMASYA ŞEHZADE OSMAN ÇELEBİ TÜRBESİ

Amasya İl Merkezindeki Şehzade Osman Çelebi Türbesi,II.Bayezid külliyesi içinde,cami ile imaret arasında kalmaktadır.Külliye'ye sonradan eklenen türbenin II.Bayezid'in torunu ve Amasya Valisi Şehzade Ahmet'in oğlu Osman Çelebi'ye ait olduğu belirtilmektedir.Kitabesine göre türbenin 1513 tarihinde inşa edilmiş olduğu anlaşılmaktadır.Türbe,kare kaideli,kare gövdeli,beden duvarları almaşık biçimde ve bir kubbe ile örtülüdür.

AMASYA ŞEHİTLER KÜMBETİ

Amasya İl Merkezindeki Şehitler Kümbeti,Gök Medrese Camisinin kuzeye yakın doğu köşesinde,bitişik nizam olarak inşa edilmiştir.Bu kümbet,Amasya'da şehitler türbesi olarak anılan iki eserden biridir.Diğer eser ise Cumudar Kümbeti'dir.Her iki kümbetin de cenazeliğinde vaktiyle mumyaların bulunuyor olması nedeniyle böyle adlandırılmışlardır.Gök Medrese Camisinin kapısından girilerek ulaşılır.Kümbetin ziyaret yeri,medrese zemininden yüksek bir kodda,giriş bölümü eyvanlı olarak düzenlenmiş olup üzeri kubbelidir.

SULTANMESUT TÜRBESİ 

Amasya İl Merkezindeki Sultan Mesud Türbesi, Narlıbahçe Mezarlığı içerisinde, iki katlı, dikdörtgen planlı, alt katı cenazelik üst katı ise ziyaret mahalli olarak tanzim edilmiştir. 
Türbenin kuzeyde yer alan giriş cephesi düzgün kesme taş malzeme ile inşa edilmiştir.
Alt katındaki cenazelik bölümüne,çok küçük ve dar bir koridor şeklinde düzenlenmiş açıklıkla girilmektedir.Buradaki mezarların kime ait olduğuna dair net çözüm yapılamamıştır. Türbenin inşa kitabesi yoktur. Burasının Selçuklu Sultanı I. Mesud’un türbesi olduğu konusunda ilk bilgiyi Mustafa Vazıh Efendi (1764-1831) vermektedir. Bundan hareketle Abdi-zade Hüseyin Hüsameddin Efendi de,bu türbenin Selçuklu Sultanı Mesud’a ait olduğunu belirtmektedir.

CENNET BAHÇELERİNDEN BİR BAHÇE, YÜREKLERDEKİ DERİN SEVDA İŞTE ARPADERESİ ARPADERESİ KÖYÜ- TAŞOVA- AMASYA