Bana bu yöreyi ve insanlarını nasıl tanıtırsın, Tokat Kültürünü, Amasya sevdasını anlat deseler, yöremizin insanlarından, duygu ve düşüncelerinden bahset, sevdalarından, Türkülerinden, manilerinden, giyim kuşam ve insanların yaşamından kesitler ver deseler; kalemi elime alırım;
İlk aklıma gelen, Gönül adamı olmak, Gönüllere dokunmak, gönül telini titretmek, bir ayrıcalıktır. Buda bizim yörenin insanlarında, türkülerinde, duygularında bu güzelliği hem yaşar hem görürsünüz. Bazı bu duygu ve düşüncelerden haberi olmayan insanlarımız olsa da onları da biz aramızda kucaklayıp istemediğimiz yüzlerini dışarı göstermeyeceğiz. Şurası kesindir, insanlarımızın yüreği taştan değildir. Merhamet, sevgi ve sevdiğini baş tacı yaparlar. Sevdiğine kavuşamayınca, sevdiğini elinden kaybedince, bazen kaderine boyun büker, köşeye oturur, içine oturan çöreklenmiş acıyı türkülere döker, yanık yanık türküler söyleyerek gezer. Bazen de atına biner, varır sevdalısının kapısına dayanır, mertçe sevdiğini alır atın terkisine, çıkar yaylalara, dağlara. Dayanamaz sevdalısını bir başkasının almasına. Araya büyükler girer, arayı bulurlar. Sevenleri kavuştururlar. Sevdanın öbür yüzüne bakınca, sesi çıkmaz kızlarımızın edeb ve haya yönünden susarlar, çıkamazlar aile büyüklerinin karşılarına, yanım yanım yanarlar, kor olur içlerindeki sevdalar. Kimi kara sevdaya yakalanır, kimi kaderine boyun eğer, bir ömür boyu çile üstüne çile, ağızlarında dil diş kalmamıştır. Kadir kıymet bilmeyenlerin elinde dala, taşa çalar elin gavuru, koklamaya kıyamayanların sevdasını. Çile çeker güzel kızlar, bazen bu kader yüzünden kansere, vereme yakalanır, geride acıklı bir türkü kalır geriye. Bazen de dünyaya kaç kere geleceğim, sevdiğime kavuşamazsam ben zaten yaşayamam der, düşer sevdiği oğlanın peşine.
İşte böyledir, bizim oraların yaşamı, kültürü, gelene ve görenekleri, yaşayanların kaderi. Çok geniş bir yelpazesi vardır yöre insanının yaşamının. Farklıdır giyim kuşamı, türkülerinin çoğu ağıt, çoğunda sevda üstünedir. Yaylaları çok severler, Yaylacılığı da çok severler. Amasya, Tokat Kültürü çok farklıdır. Gönüllere dokunmadan yaşamın anlamı olmaz bu yöremizde.
Sevdiğini alamayıp, derdini türkülere dökenlerin üzerine yazılmış bir türküyle yöremizin insanlarının kaderinden, hikayeler.
DAM ÜSTÜNDE İNCE, İNCE BACALAR
Yüce dağ başında da mor menevşe yetüdüm,
Gelin seni düşünerek bi yetmişlik bütüdüm,
Eller yariynen yayla, yayla gezüyo
Bende bir hayursuzunan ömür geçüdüm,
Dam üstünde ince bacalar, ince bacalar,
Güzeli sevemez de çirkin kocalar.
Sevdim alamadım da kaderim yoğumuş,
Bana muska yazsın da sizin hocalar.
****
Gara çamın dibinde bir bölük duman,
Ayruluk ellerinden hallarım yaman,
Ölüpde topraga girdiğim zaman,
Sızlar kemüklerim, yar diye diye
05amasyam-05 Kültür, Haber, Mağazin 2023
***
*
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder